Indien men niet vertrouwd is met hoe een plaats van handeling (gebied) er behoort uit te zien, kan men er niet al te gemakkelijk punten die “uit” zijn (onlogische gegevens) in herkennen.
We zouden dit ook een ideale situatie of de ideale omstandigheden kunnen noemen. Wanneer men met de ideale situatie of de ideale omstandigheden niet bekend is, dan is het niet aannemelijk dat men er niet-ideale punten in zal waarnemen.
Laten we eens een boer de zee op sturen. In een matig briesje, waarbij de zeilen en de gieken kraken en het water tegen de scheepsromp beukt, is hij ervan overtuigd dat het schip naar de kelder zal gaan. Hij is niet vertrouwd met hoe het moet klinken of eruit moet zien. Hij mist dus alle werkelijke punten die “uit” zijn en beschouwt alle pluspunten als punten die “uit” zijn.
Echter, op een kalme en mooie dag ziet hij op zo’n 150 meter van de flank een
Een ervaren officier zou als een gek een poging kunnen doen om een aanvaring te voorkomen en al wat de boer zou denken was dat de officier nogal onbehouwen was. De boer, die de vertrouwdheid met de zee mist en geen ideale situatie heeft van wat een gesmeerd lopend schip inhoudt, zou zelden daadwerkelijke punten die “uit” zijn zien, tenzij hij zou verdrinken. Een ervaren zeerot, die met de omstandigheden in al haar verschillende facetten bekend is, ziet in alle kleine, onlogische dingen een punt dat “uit” is.
Aan de andere kant is het natuurlijk ook zo dat de zeeman op de boerderij de roest in de tarwe en een openstaand hek volledig mist en op een boerderij waarvan de boer weet dat hij op het punt staat om op de fles te gaan, geen enkel punt dat “uit” is zal waarnemen.
De regel is:
IEMAND MOET EEN IDEALE SITUATIE KENNEN WAARMEE HIJ DE BESTAANDE SITUATIE KAN VERGELIJKEN.
Wanneer personeelsleden geen flauw idee hebben over hoe een echte organisatie moet functioneren, dan zien ze punten die overduidelijk “uit” zijn over het hoofd.
Je ziet daar voorbeelden van wanneer een ervaren adviseur de organisatie een bezoek brengt en probeert om een groene groep personeelsleden (die geen ideale situatie voor ogen heeft of er niet mee vertrouwd is) uit te leggen wat er “uit” is. De groene groep personeelsleden zorgt er met tegenzin voor dat wat hij zegt wordt gedaan maar laat het voor wat het is op het moment dat hij de deur achter zich dichttrekt. Door het gebrek aan vertrouwdheid ermee en het ontbreken van een ideale situatie van een perfecte organisatie, ziet het groene personeelslid er gewoon niets verkeerds in; niets goeds ook trouwens!
De gevolgen hiervan zijn op zichzelf onlogisch. Je ziet een ongetrainde leidinggevende alle medewerkers afschieten en de waardeloze figuren met rust laten. Zijn onterechte ideale situatie zou, laten we zeggen, een nogal rustige organisatie zijn. Zodoende schiet hij op iedereen die te veel herrie maakt of te veeleisend is. Hij gaat totaal aan statistieken voorbij. Hij gaat voorbij aan de dingen die hij in de gaten zou moeten houden, louter en alleen omdat hij een verkeerde ideale situatie in zijn hoofd heeft en niet vertrouwd is met een correct beeld van de plaats van handeling.
Observatiefouten
Wanneer men niet vertrouwd is met de plaats van handeling, moet men de boel goed observeren om zich van de zaken bewust te worden. Je kent dat wel; toeristen doen dat. Toch “ziet” de inwoner die er al jarenlang woont, veel meer dan zij wanneer hij door de straat loopt.
Het is gemakkelijk om het ongewone te verwarren met het “belangrijke feit”. “Het was een warme dag voor de winter” is alleen een bruikbaar feit als blijkt dat in feite alles op die dag bevroor of als het enig ander punt indiceerde dat “uit” was.
De meeste fouten in het observeren worden begaan omdat iemand geen ideale situatie voor ogen heeft van de plaats van handeling of er niet vertrouwd mee is.
Er zijn echter andere oorzaken voor fouten.
“Halfzachtheid” is de belangrijkste zondaar. Mensen vullen bijvoorbeeld missende stukjes van een volgorde zelf in, in plaats van te zien dat het ook daadwerkelijk mist. Er wordt een foutief gegeven in het leven geroepen omdat een volgorde foutief is of een stap mist.
Het is ontstellend om te zien hoe gemakkelijk mensen zichzelf met het invullen van missende stukjes iets wijsmaken. Dit vanwege het feit dat een onlogische volgorde vervelend is. Om van het ongemak af te komen, verdraaien ze hun eigen observatie door het punt dat “uit” is niet te zien voor wat het is en trekken zodoende een andere conclusie.
Accurate observatie
Om accuraat waar te nemen zijn er zekere omstandigheden nodig.
De eerste is een perceptiemiddel, of dat nu door communicatie over afstand via diverse communicatielijnen is of door directe observatie, gewaarwording of ervaring.
De tweede is een ideale situatie van hoe de plaats van handeling of het gebied zou moeten zijn.
De derde is de vertrouwdheid met hoe zulke plaatsen van handeling zich gedragen wanneer de dingen gesmeerd of beroerd verlopen.
De vierde is het begrijpen van de pluspunten of dingen die juist zijn, wanneer ze aanwezig zijn.
De vijfde is de punten die “uit” zijn herkennen (alle typen) wanneer ze de kop opsteken.
De zesde is het vermogen om vlot gegevens te analyseren.
De zevende is het vermogen om de omstandigheden te analyseren.
De achtste is de bereidheid om het gebied waar de punten die “uit” zijn de kop opsteken, aan een verdere strenge inspectie te onderwerpen.
Vervolgens moet men de kennis en de verbeeldingskracht bezitten die nodig is om de zaak onder handen te nemen.
Men zou de bovenstaande cyclus de observatiecyclus kunnen noemen. Indien men het onder handen nemen nummer negen zou noemen, zou het de Bestuurscyclus zijn. Indien men is getraind om zich een denkbeeld te vormen van alle varianten van punten die “uit” zijn (onlogica) en het formuleren van een ideale situatie bestudeert en op de plaats van handeling of het type gebied aan vertrouwdheid wint, zal zijn vermogen om te observeren en dingen onder handen te nemen als haast bovennatuurlijk worden beschouwd.
een groot schip dat goederen vervoert.